Neal Stephenson, Nicole Galland - Wzlot i upadek D.O.D.O.

Informacje o ksiÄ Ĺźce Tytuł : Wzlot i upadek D.O.D.O. (The Rise and Fall of D.O.D.O.) Autorzy: Neal Stephenson, Nicole Galland Ilość stron: 630 Wydawnictwo: MAG Rok wydania: 2018 Cena: 49 PLN Autor recenzji: Piotr „Klemens” Kociubiński Data recenzji: 2018-11-24 Ocena: 80/100

Melisande Stokes, ekspertka od lingwistyki i językĂłw, spotyka na korytarzu Uniwersytetu Harvarda Tristana Lyonsa, pracownika wojskowego wywiadu – i rozpoczyna się ciąg zdarzeń, ktĂłre odmieniają tak ich Ĺźycie, jak losy całego świata. Młody człowiek z zakonspirowanej rządowej agencji zwraca się do Mel, szeregowej pracownicy naukowej, z niewiarygodną ofertą. Warunek jest jeden: musi przysiąc, Ĺźe zachowa to tajemnicy, w zamian otrzymując bardzo godziwe wynagrodzenie.

Tristan chce, by Mel przetłumaczyła pewne bardzo stare dokumenty. Jeśli są autentyczne, ich znaczenie jest niemal rewolucyjne: dowodzą, Ĺźe magia naprawdę istniała i była praktykowana od stuleci, a dopiero przybycie Oświecenia i rewolucji przemysłowej osłabiło jej moc i naraziło na zagładę jej adeptĂłw. W roku 1851, w czasie Wielkiej Wystawy w londyńskim Kryształowym Pałacu, będącej świętem techniki i nowoczesności, magia przestała działać całkowicie. Coś we współczesnym świecie „zagłusza” uĹźywane przez magię „fale” i Tristan musi się dowiedzieć, co to takiego.

Powstaje więc Departament Od Diachronicznych Operacji – DODO – i rusza do pierwszej misji, ktĂłrej celem jest skonstruowanie urządzenia przywracającego magię światu, a potem posłanie w przeszłość AgentĂłw Diachronicznych, aby udaremnili zagładę magii…. jednocześnie zmieniając odrobinę historię świata. JednakĹźe doskonaląc tę naukę i technologię, Tristan i jego rozrastająca się organizacja ignorują zdradziecki i nieprzewidywalny czynnik – ludzką naturę.

Stosunkowo niewielu graczy kojarzy produkcję o tytule Arcanum: Of Steamworks and Magick Obscura, która całkiem zręcznie przeciwstawiała sobie magię i technologię. Napięcie to jest obecne również w łonie literatury fantastycznej, bardzo często wszak dzielonej na fantasy i science fiction. Trzeba więc było umysłu i pióra tak niebanalnego twórcy jak Neal Stephenson (choć tym razem tworzącego w komitywie, bodaj po raz pierwszy), by próbować ożenić te dwa światy.

Przedmiotowa książka traktuje bowiem o śmierci magii jako takiej i próbie jej przywrócenia do życia w XXI wieku, wszystko to zaś z odwołaniem się do rozkosznej i nęcącej nieintuicyjności mechaniki kwantowej, jak też atmosfery spisków i konspiracji rządowych tajnych agencji.



Autorzy zabierają więc czytelnika w podróş po świecie historii nauki, choć w tym przypadku w mniejszym stopniu skupiając się na „twardych” dyscyplinach, w większym zaś odwołując się do ustaleń dziedzin socjologicznych, antropologicznych i ogĂłlnie odkryć „nauczycielki Ĺźycia”. Trochę moĹźna Ĺźałować, iĹź Ĺźywymi barwami odmalowano wyłącznie purytańskie Cambridge pod Bostonem, Konstantynopol tuĹź przed IV krucjatą oraz późnoelĹźbietański Londyn, gdyĹź zaiste trudno nie zachwycać się ich fascynującym odmalowaniem.

Miłośnicy prozy Stephensona poczuliby się rozczarowani, gdyby nie zetknęli się z jego specyficznym, nieco przemądrzałym, ale teĹź wyrafinowanie odświeĹźającym poczuciem humoru i w przypadku „Wzlotu i upadku D.O.D.O.” takiego zawodu oni nie zaznają. Mimo wielu doświadczeń i pewnego intelektualnego „uzbrojenia” przeciwko typowym chwytom parokrotnie dałem się „przyłapać” niepowstrzymanym wybuchom śmiechu.

„Wzlot i upadek D.O.D.O.” jest tym, co tygrysy rozmiłowane w „Cryptonomiconie” lubią najbardziej. Jest to pozycja znacząco lĹźejsza niĹź „7EW”, o „Peanatemie” nie wspominając, zarazem zaś znacznie mniej grafomańska niĹź „Reamde”. MoĹźna się spierać, czy aby nie jest to literackie wydarzenie roku (na gruncie fantastyki), lecz jest to z pewnością odświeĹźające uczta gwarantująca szereg doznań w atrakcyjnej oprawie.