Charles Stross - Szklany dom

Informacje o ksiÄ Ĺźce Tytuł: Szklany dom (Glasshouse) Autor: Charles Stross Ilość stron: 448 Wydawnictwo: MAG Rok wydania: 2011 Cena: 35 PLN

Robin budzi się w szpitalu, stwierdzając, Ĺźe stracił prawie wszystkie wspomnienia, a chwilę potem odkrywa takĹźe, Ĺźe ktoś prĂłbuje go zabić. Jest XXVII wiek, między gwiazdami podróşuje się bramkami teleportacyjnymi, a narzędziem wojen są sieciowe robaki, cenzurujące osobowości uchodĹşcĂłw i biorące na celownik historykĂłw. Wojna domowa skończyła się, Robina zdemobilizowano, ktoś chce go jednak zlikwidować ze względu na coś, co wiedziała jego poprzednia osobowość. Uciekając przed bezlitosnym prześladowcą i szukając kryjĂłwki, zgłasza się na ochotnika do niezwykłego eksperymentalnego ustroju – Szklanego Domu. Jest on symulacją kultury sprzed Akceleracji, uczestnicy eksperymentu dostają w nim nowe, anonimowe osobowości: wydaje się, Ĺźe to idealny azyl dla uciekającego postczłowieka. W tym domu, z ktĂłrego nie da się uciec, Robin przejdzie jeszcze bardziej diametralną zmianę, znalazłszy się na łasce i niełasce eksperymentatorĂłw oraz własnej niezrĂłwnowaĹźonej psychiki…

Po lekturze „Accelerando” z dużą chęcią, ale teĹź i pewnymi obawami sięgałem po „Szklany dom” Charlesa Strossa. Przyczyną wspomnianych chęci była satysfakcja, jakiej mi dostarczyła lektura pierwszej książki brytyjskiego pisarza, z kolei powodem obaw był jej dość hermetyczny i wymagający język, stawiający czytelnika niejako pod ścianą wyboru: „ulegnij bądĹş porzuć”.

Pierwszy kontakt utwierdził mnie w jednym i drugim – prawie od pierwszego zdania autor wręcz epatuje stechnicyzowanym Ĺźargonem, przez ktĂłrego przegryzienie się wymaga bądĹş sporej dozy samozaparcia, bądĹş pewnego oswojenia się z „twardą” literaturą science fiction, ale to naprawdę „twardą”, a najlepiej jednego i drugiego.



O dziwo jednak wspomniane zakłopotanie szybko ustąpiło miejsca zwykłemu zaintrygowaniu, fabuła bowiem porywa czytelnika niemalĹźe rĂłwnie natychmiastowo, prawie od razu nasze papierowe alter ego wdaje się bowiem w coraz to dziwniejsze – i bardziej frapujące – kabały, by nie wspomnieć o pojedynku na miecze, bynajmniej nie świetlne, w świecie drugiej połowy trzeciego tysiąclecia. Później zaś jest jeszcze ciekawiej, główny bohater…staje się bohaterką i ląduje w jak najbardziej nam znanych realiach XX wieku, niby podobnego, a jednak jakĹźe innego.

Co jednak najbardziej niepokojące, Ăłw świat, tylko w niewielkim stopniu juĹź miniony, moĹźe się zdać bardziej swojski niĹşli sami chcielibyśmy to przyznać – bo czy moĹźe być przyjemne spostrzeĹźenie, iĹź codzienne nasze działania i usiłowania w duĹźej mierze mogą świadczyć o zwykłej bezrefleksyjności, „zombiakowości”, by pozostać przy autorskiej nomenklaturze?

Stross wzbudza wielki szacunek swoją umiejętnością konstruowania napięcia, ani przez moment bowiem akcja nie gna do przodu na ślepo, lecz szacownie rozwija tempo, chwilami dokona gwałtownej wolty, ani przez moment wszakĹźe nie pozwalając czytelnikowi zagubić się w otaczającym go świecie, zaiste zgubienie wątku jest właściwie niemoĹźliwe, chociaĹź ani razu czytelnik nie trafia na rafę „dłuĹźyzny” czy „opisu przyrody wedle Kraszewskiego”.

„Szklany dom” stanowi rĂłwnie ciekawe dzieło co „Accelerando”, lecz tym bardziej godzien jest polecenia dla czytelnika, ktĂłry miałby się zetknąć z twĂłrczością Strossa po raz pierwszy, a to ze względu na jego większą przystępność, właściwie mogąc stanowić wstęp do fantastyki spod znaku juĹź niewątpliwie „hard”.