Księga wojny

Informacje o książce Tytuł: Księga wojny Autorzy: Anna Brzezińska, Jakub Ćwiek, Michał Krzywicki, Jakub Nowak, Łukasz Orbitowski, Paweł Paliński, Jacek Piekara, Krzysztof Piskorski, Andrzej W. Sawicki, Marcin Wełnicki Ilość stron: 465 Wydawnictwo: Agencja Wydawnicza Runa Rok wydania: 2011 Cena: 39,50 PLN

Historia ludzkiej cywilizacji to w dużej mierze historia konfliktów zbrojnych, mniej czy bardziej sprawiedliwych, czego często sobie my, społeczeństwa Zachodu (i Północy), niezbyt uświadamiamy, z tego prostego powodu, iż cieszymy się obecnie jednym z najdłuższych w dziejach okresem pokoju. Ale i tu wystarczy obejrzeć czy wysłuchać jakąkolwiek audycję telewizyjną tudzież radiową, by sobie uświadomić, jak niebezpiecznym miejscem do życia jest planeta Ziemia, czy to wśród libijskich piasków, czy też południowoamerykańskiej dżungli. Życie to w dużej mierze wojna, i temu też elementowi ludzkiej egzystencji poświęcona jest najnowsza antologia polskiej literatury fantastycznej rodem z Agencji Wydawniczej Runa.

A jak to z antologiami bywa, dla każdego coś miłego – całość otwiera opowiadanie Anny Brzezińskiej osadzone we włoskojęzycznym świecie magii i koligacji. Utwór ten wszakże nie ma nic wspólnego z heroic fantasy, czytelnik nie zetknie się przy okazji jego lektury z jakimkolwiek opisem batalistycznym. Przeciwnie, można by rzec, iż jest to przedstawienie wojny z kobiecej perspektywy – jako wydarzenia odległego i dość niezrozumiałego, które jednak następnie brutalnie wymusza zmianę wszelkich życiowych planów i oczekiwań, kładąc się cieniem na całej dalszej egzystencji.

Z kolei zupełnie odmiennym w wymowie i klimacie jest kolejne opowiadanie autorstwa Jakuba Ćwieka pt. „Bajka o trybach i powrotach”, stylizowane na groteskową i wręcz zabawną opowieść o świecie dobrych ludzi i znacznie gorszych maszyn. Nie raz i nie dwa dziełko to nasuwało mi skojarzenia z „Wrońcem” Jacka Dukaja, w tym również ze względu na bynajmniej wcale niezbyt kryte aluzje historyczne.



Tego rodzaju różnorodności form i gatunków jest znacznie więcej, prawie tylu, ilu autorów poszczególnych utworów – raz dane nam jest zagłębić się w świecie magii, by po chwili wylądować w nazistowskim obozie koncentracyjnym, raz stykamy się z hard science fiction osadzoną w realiach Lublina, by po chwili znaleźć się wśród weteranów z Afganistanu toczących boje z mudżahedinami czy (zachodnio)rzymskich legionistów.

Dla mnie osobiście ciekawsze było jednak to, co łączyło poszczególnych autorów, a mianowicie ich z jednej strony kompleks, z drugiej zaś fascynacja machiną wojskową Trzeciej Rzeszy, czy to broniącej się przed sowieckim natarciem ze wsparciem magii i sił anielskich, czy też toczącą boje w zupełnie odległych zakątkach Ziemi, by nie zapomnieć o nieludzkich maszynach przemawiających z użyciem charakterystycznego „umlauta”.

Trochę rozczarowani mogą się poczuć ci spośród czytelników, którzy sięgając po niniejszą pozycję oczekiwaliby licznych i rozbudowanych opisów batalistycznych – owszem, te są, ale nie we wszystkich opowiadaniach, ba, nawet nie w większości z nich. Autorzy gros uwagi poświęcają nie tylko spadającym bombom czy strzałom, lecz zwracają uwagę, iż wojna to także spustoszenia w ludzkich sercach i umysłach, nieraz znacznie większe, niż zniszczenia wynikające ze „zwykłej” pożogi.

Wbrew tematyce przedmiotowego zbioru poszczególne opowiadania czyta się dość lekko, żadne z nich nie odstręcza zaś od sięgnięcia do kolejnego, choć niejednokrotnie warto zrobić sobie nieco dłuższą przerwę dla odrobiny zadumy i refleksji, czemu one sprzyjają, mimo dość umownej konwencji. Sądzę, iż to jedna z bardziej wartościowych antologii, która ostatnimi czasy pojawiła się na polskim rynku.