Fritz Leiber był amerykańskim pisarzem SF. Wiele jego powieści i opowiadań zdobyło nagrody literackie (m. in. Hugo, Nebula). Do inspirujących go autorów należeli H. P. Lovecraft, C. Jung i R. Graves. Powieść Ciemności przybywaj jest jedną z pierwszych, które opublikował.
Pomiędzy akcją książki, a naszymi czasami miała miejsce złota era. Rozwój naukowy osiągnął wówczas bardzo wysoki poziom. Praca przestała stanowić problem, a stała się raczej przywilejem. Okazało się jednak, że znaleźli się ludzie, którym taki stan rzeczy był nie na rękę. Ich pragnienie władzy doprowadziło do załamania się porządku naukowego i społecznego. W spektakularnych okolicznościach przejęli władzę, detonując przy tym ładunki nuklearne i sprowadzając pozostałych ludzi z powrotem do poziomu średniowiecznych chłopów. Sami zaś obwołali się Hierarchią, tworzącą coś na kształt kościoła, stanowiącego swego rodzaju wypaczoną realizację ideałów Grzegorza Wielkiego – połączenia w jednym ręku władzy duchowej i świeckiej.
Hierarchia zdecydowała się odciąć ludzi do niej nienależących od wiedzy. Wykorzystała do tego celu wierzenia religijne. Za pomocą specjalnych urządzeń wpływających na nastrój, oddziałujących bezpośrednio na układ współczulny, kapłani zdobyli kontrolę nad masami. Nowicjusze przystępujący do Hierarchii zostają wprowadzeni w tajniki panowania. Jednocześnie są informowani, że Wielkiego Boga nie ma, a cuda i zbawcza moc modlitwy pochodzą z wykorzystania zaawansowanych technologii. Dzięki przynależności do Hierarchii nowicjusze wydostają się z zaklętego świata wielogodzinnej pracy i codziennych znojów. Poprzez przywileje i zaszczyty szybko oddzielają się jednak od środowiska, z którego się wywodzą. Obietnica awansu w ramach kolejnych szczebli Hierarchii daje im motywację do wysiłku w celu kontrolowania i utrzymywania plebsu w jego żałosnej egzystencji.
Ta sytuacja utrzymywała się przez dłuższy czas. Akcja powieści rozpoczyna się, gdy jej główny bohater – Armon Jarles – postanawia wezwać ludzi do powstania przeciwko swoim ciemiężcom. Wyjawia im prawdę, czekając jednocześnie na reakcję wszechmocnej Hierarchii. Przy tej okazji wyjdzie na jaw, że w grze o władzę istnieje więcej niż jeden gracz. Najsilniejszą konkurencję dla Hierarchii stanowią wyznawcy Satanasa. Ich metody, motywacje i oddziaływanie różni się od tego, które ma Hierarchia. Mają także pewne cechy wspólne, a mianowicie przekonanie o powolności mas, konieczności wpływania na nie za pomocą mitów i historyjek, wykorzystywanie technicznych wynalazków do oddziaływania na emocje i uczucia.
Zaletą powieści Fritza Leibera
Ciemności, przybywaj jest jej wartka akcja i jej niespodziewane zwroty. Osobiście niezbyt spodobały mi się natomiast dekoracje. Świat przedstawiony jest miejscami raczej naszkicowany niż opisany ze wszystkimi szczegółami. Dla przykładu obraz doli plebsu zaznaczony jest tylko kilkoma kreskami odwołującymi się do negatywnych wyobrażeń o średniowieczu. Przynajmniej częściowo wynagradzają owe niedostatki ciekawe pomysły. Podobała mi się postacie: czarownicy Jujy i brata Dhomasa. Ta pierwsza, bo udaje jej się, przynajmniej częściowo, pozostać poza podziałem Hierarchino-Satanasowym oraz zachowuje zdolność do krytycznego patrzenia nie tylko na swoich przeciwników. Ten drugi ma w sobie pewien odrobinę perwersyjny urok, pochodzący częściowo z dążenia do doskonałości w wykonywaniu swoich obowiązków (jakkolwiek obleśnych i moralnie wątpliwych). Interesujący wydał mi się pomysł na to jak wygląda i w jaki sposób się zachowuje. Ciekawym jest też twórcze przetworzenie starego pomysłu chowańców, które w tej książce towarzyszą wyznawcom Satanasa i różnią się od konwencjonalnych magicznych towarzyszy.
Książka taka sobie. Jeśli spodobał się Wam opis z tej recenzji, zapewne podobnie będzie z omawianą powieścią. Jeśli jednak nie przypadł Wam do gustu pomysł neośredniowiecza, w którym technika zastępuje magię, nie czytajcie tej książki.
|
| Autor: Virwen
|
|
|
|
|
Tytuł: Ciemności przybywaj (Gather Darkness)
