Radek Rak - Agla. Aurora

Informacje o ksiÄ Ĺźce Tytuł : Agla. Aurora Autor: Radek Rak Ilość stron: 784 Wydawnictwo: Powergraph Rok wydania: 2023 Cena: 64 PLN Autor recenzji: Piotr „Klemens” Kociubiński Data recenzji: 2024-01-29 Ocena: 75/100

Sofja, zesłana na Daleką Północ, pozna prawdę o dramatycznych losach ekspedycji naukowej swojego ojca. W rzeczywistości, w ktĂłrej liczy się po prostu przetrwanie, Sofja musi zachować w sobie iskrę człowieczeństwa. Przede wszystkim będzie musiała zmierzyć się z pragnieniami swego serca. Tymian zaś za wszelką cenę chce udowodnić, Ĺźe nie jest tchĂłrzem, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Oboje nie są juĹź tymi samymi osobami, co na początku pierwszego tomu (Agla. Alef). Przechodzą złoĹźone wewnętrzne metamorfozy – odmieniają się i zmieniają świat wokół siebie.

Związek Radziecki okresu stalinowskiego jawi się jako wręcz piekło na ziemi. Owszem, jego obrońcy – dopraszający się o przywołanie nieśmiertelnego leninowskiego bonmotu – dość trafnie wskazują, Ĺźe jego zestawienie z piecami Treblinki nie musi być aĹź tak negatywne, lecz marna to pociecha chociaĹźby dla milionĂłw ofiar Gułagu. Jest jednak czymś fascynującym lektura opowieści rodem z Kołymy czy Magadanu, inspirują one bowiem kolejne rzesze literatĂłw, wyrosłych wszak w epoce juĹź zdecydowanie postgorbaczowowskiej, jak Radek Rak.

Historia „Aurory” rozpoczyna się jednak dość zaskakująco dla czytelnika, ktĂłry po „Alefie” nie mĂłgł się doczekać dalszych losĂłw Sofji Kluk… albowiem nagle na głównego bohatera wyrasta postać wcześniej o zdecydowanie trzecioplanowym charakterze. Autor zachowuje jednak sznyt właściwy dla połączenia motywĂłw Krakowa czasĂłw autonomii galicyjskiej, ducha KongresĂłwki przeistoczonej w Kraj Nadwiślański i powiewu belle ĂŠpoque bez tragicznego zwieńczenia w okopach Verdun – i właściwie moĹźna przyjąć, Ĺźe to właśnie owo tło tak naprawdę jest głównym „bohaterem”.



Gdy czytelnik juĹź zacznie przywykać do owego „Lodu Bis”, czeka go nagły przeskok w przestrzeni, a trochę i czasie, a mianowicie odwiedziny na Syberii, tyleĹź fascynującej jak w czasach katorgi powstańcĂłw styczniowych i tajemniczej wyprawy Tomka Wilmowskiego, co juĹź pozostającej wyłącznie nieludzką ziemią od czekistowskich początkĂłw.

Jakby tego było mało, Radek Rak zdecydował się jeszcze na Ĺźonglowanie nićmi czasu, co sprawia, iĹź momentami całość zaczyna jawić się jako konstrukcja karkołomna i na granicy sterowalności. Małopolski pisarz w mej ocenie radzi sobie jednak z tym wyzwaniem, choć choć…

„Agla. Aurora” to pozycja dla bardziej wyrobionego czytelnika, ktĂłry lekturę Jacka Piekary czy Andrzeja Ziemiańskiego traktuje w kategoriach weekendowej odskoczni, przystawki dla lektury właściwej. Pozostawia ona czytelnika niejako w punkcie wyjścia – a mianowicie zaciekawieniu dalszymi losami Sofji, choć juĹź nie tak naiwnej i niewinnej.