Janusz A. Zajdel - Limes Inferior

Informacje o ksiÄ Ĺźce Tytuł: Limes Inferior Autor: Janusz A. Zajdel Ilość stron: 288 Wydawnictwo: superNOWA Rok wydania: 2010 Cena: 29,99 PLN Autor recenzji: Piotr „Klemens” Kociubiński Data recenzji: 2018-06-04 Ocena: 80/100

Argoland to perfidnie doskonale zorganizowany świat komputerowego porządku. Siedem klas intelektualnej przydatności obywateli. NadzĂłr i manipulacja, porządek wykluczający wolność i automatyzacja czyniąca obywatela zbędnym. Tak chory system musi generować najróşniejszej maści kombinatorĂłw i bystrzakĂłw prĂłbujących przechytrzyć codzienność. Z tego światka wywodzi się Sneer, główna postać tej fantastycznej i nowatorskiej na polskim gruncie powieści stanowiącej właściwie gotowy scenariusz filmowy. To właśnie ten inteligentny kanciarz ma szansę rozpracować system tak nierealny i spychający Człowieka w niebyt, Ĺźe wydawałoby się narzucony przez obcą cywilizację…

Przeciętny człowiek niespecjalnie rozumie instytucję pieniądza jako takiego, nie wie czym on się różni od innych towarów, dlaczego wzbudza takie pożądanie, przy innych okazjach zaś ma charakter bezwartościowego świstka. Niejedna osoba prawdopodobnie nie byłaby w stanie odróżnić pieniądza elektronicznego od kryptowaluty, a prawo Kopernika-Greshama wywołałoby u niej kosmologiczne skojarzenia. Tymczasem tego rodzaju wątki również mogą stanowić tematykę poruszaną przez literaturę science-fiction.

Uwaga Janusza A. Zajdla bynajmniej nie jest jednak wąska, przeciwnie, nie sposób nie zauważyć, że zadaje on w istocie pytanie o sens życia, mechanizmy popychające człowieka do aktywności tudzież jej braku, wyznaczające zakres jego marzeń, a w konsekwencji i dążeń. Bo i temu właśnie służą pieniądze.



Książka koncentruje się na losach kilku postaci, jednak nie w sposĂłb rĂłwnorzędny – dzieje jednej osoby stanowią niejako punkt wyjścia wobec wypadkĂłw Ĺźyciowych kolejnych, trochę niczym w dowcipie o solniczce i sensie Ĺźycia. Czytelnik nawet skłonny jest w tym zakresie przyznać rację autorowi, nie przywiązuje się do nikogo, Ĺźadna z osĂłb nie wywołuje u niego szczerej i jednoznacznej sympatii.

Jednym z większych felerów książki jest niejako urwanie osnowy jej fabuły w najciekawszym momencie, skutkujące nieco alegorycznym, wręcz metafizycznym zakończeniem. Autor poniekąd się jednak broni, nie zwykł bowiem w tani sensacyjny sposób kończyć swych dzieł, poza tym dawkuje w ten sposób zadziwiającą mieszankę pesymizmu oraz optymizmu.

„Limes Inferior” to książka niezwykła, dowodząca, Ĺźe zasoby polskiej fantastyki sprzed lat są znacznie głębsze niĹź mogłoby się zdawać, a zostały one niejako tylko przesłonięte przez monumentalną osobę Stanisława Lema. Jest to pozycja jednoznacznie skłaniająca ku refleksji, wolna niemal od jakiejkolwiek akcji.