Greg Egan - Miasto Permutacji

Informacje o ksiÄ Ĺźce Tytuł: Miasto Permutacji (Permutation city) Autor: Greg Egan Ilość stron: 420 Wydawnictwo: Solaris Rok wydania: 2007 Cena: 37,90 PLN Autor recenzji: Dariusz "Ajmdemen" Wojtyra Data recenzji: 2012-12-02 Ocena: 95/100

Pierwsze słowa Kopii brzmiały: „Przypomina to pogrzebanie Ĺźywcem. Zmieniłem zdanie. Wydostańcie mnie stąd”.

Dobra wiadomość jest taka: Witamy po drugiej stronie!. Masz przed sobą życie wieczne! Nieśmiertelność należy do ciebie! Zła wiadomość jest taka, że jesteś fragmentem elektronicznego kodu. Świat, który cię otacza, to zaledwie cyfrowa wersja świata realnego. Żyjesz w wirtualnej rzeczywistości. Jesteś Kopią i masz tego pełną świadomość.

Dobra wiadomość jest taka, że możesz z tym skończyć, kiedy tylko zechcesz. Opcja jest dostępna w Menu: Narzędzia. Wybierasz i gotowe... Zła wiadomość jest taka, że wybierasz tę opcję i nic się nie dzieje. Ktoś zadał sobie trud i zablokował ją. Wiesz dobrze, kto to zrobił. Ty sam. Prawdziwy ty. Ty z krwi i kości. I ta twoja druga wersja chce cię tu zatrzymać na zawsze.

W drugiej z powieści Grega Egana wydanych w Polsce, podążamy ścieĹźką wyobraĹşni autora w świat wirtualnych rzeczywistości. „Miasto permutacji” opiera się na załoĹźeniu, Ĺźe technologia pozwala na symulowanie ludzkiej świadomości i zadaje pytanie, czy istnieje róşnica między człowiekiem a jego symulacją.

Spora część fabuły powieści dotyczy symulowanego „Ĺźycia” Kopii - czyli właśnie symulowanych ludzkich świadomości opartych na skanach świadomości biologicznych pierwowzorĂłw. Idea nie była w 1994 (data wydania książki) czymś nowym, świeĹźe było za to z pewnością podejście do tematu australijskiego pisarza. Człowiek budzący się w swoim ciele jako software zamiast cieszyć się ze swej „nieśmiertelności” w nieunikniony sposĂłb przeĹźywa traumę. I rzeczywiście, jeśli zastanowić się nad połoĹźeniem osoby w takim połoĹźeniu - kryzys egzystencjalny wydaje się oczywisty. Sam szok wynikający z pozbawienia biologicznego ciała i jego ograniczeń, do ktĂłrych jednak okazujemy się przywiązani straciwszy je, powiązanie przez nas samych - w mniej lub bardziej świadomy sposĂłb - swojego człowieczeństwa z owym ciałem - tu Egan niewątpliwie trafia w sedno.



Ale na tym nie koniec, Egan bowiem mistrzowsko i z żelazną konsekwencją prowadzi rozważania do logicznego końca, nie obawiając się podjąć tematu kolejnych implikacji podjętego zagadnienia. Samoświadomy software ma możliwość dokonywania na sobie modyfikacji (ulepszeń?). Powstaje jednak pytanie czy dana osoba po takich zmianach osobowości pozostaje sobą? Pytanie sugeruje tu odpowiedź, podejrzewam jednak, iż zarówno odpowiedź twierdząca jak i przecząca byłaby uproszczeniem - problemem jest brak odpowiedniego języka do prowadzenia takowych rozważań. I tu Egan wydaje się trochę nadrabiać braki.

Ciekawe niewątpliwie jest tło społeczno-polityczne powieści. Okazuje się, Ĺźe tylko bogatsza część społeczeństwa moĹźe sobie pozwolić na „skanowanie”, tzn. przenoszenie swej świadomości do VR. Symulowanie świadomości wymaga bowiem mocy obliczeniowej, ktĂłra kosztuje. Co biedniejsze Kopie są zatem rzucane po świecie w zaleĹźności od cen mocy obliczeniowej i symulowane z mniejszą prędkością. Przy tym Kopie nie posiadają osobowości prawnej (w świetle prawa są po prostu softwarem) i muszą lobbować przy pomocy środkĂłw finansowych o uzyskanie takowych praw. ZaleĹźność od mocy obliczeniowej stanowi o stałej zaleĹźności od świata rzeczywistego i uniemoĹźliwia pełną ucieczkę od VR.

„Miasto Permutacji” stanowi teĹź w mojej ocenie spory krok naprzĂłd w stosunku do poprzedzającej „Kwarantanny” pod względem warsztatu Egana. Postaci przestają być szczurami doświadczalnymi w eksperymentach autora, niby juĹź w poprzedniej części odczuwały i myślały, ale tu staje się to bardziej autentyczne i wiarygodne. Być moĹźe wynika to ze świadomej decyzji Australijczyka o innym rozłoĹźeniu akcentĂłw. W kaĹźdym razie efekt jest wyjątkowo udany: „Miasto Permutacji” podnosi poprzeczkę w stosunku do „Kwarantanny” i potwierdza, Ĺźe książki Egana są gwarancją szansy dla czytelnika na „przeczesanie sobie neuronĂłw”. A tego właśnie od hard-sf naleĹźy wymagać.