To „Epic” mnie napędzał – wywiad z Conorem Kostickiem

Irlandzki pisarz zadebiutował w świecie literatury fantastycznej w 2004 powieścią „Epic”. Był to jednakĹźe debiut na tyle spektakularny, Ĺźe książka z marszu trafiła na prestiĹźową listę IBBY - Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych. W Polsce o autorze zrobiło się głośno w 2011 roku. Wtedy jego twĂłrczością zainteresowało się wydawnictwo TELBIT – w ten sposĂłb „Epic” i kolejne książki trafiły rĂłwnieĹź do rąk polskich czytelnikĂłw. O debiucie, inspiracjach, problemach wirtualnego świata i zainteresowaniach rozmawiamy z Conorem Kostickiem.

Spiderlo: Jakie były początki Pańskiej twórczości? Jak to się stało, że został Pan pisarzem?

Conor Kostick: Gdy miałem dwanaście lat, uwielbiałem książki i zacząłem pisać opowiadania. Jednak w mojej szkole chłopak, ktĂłry marzył o karierze pisarza, nie był cool. Lepiej było przyznać się do tego, Ĺźe chce się zostać piłkarzem albo gwiazdą rocka. Dlatego nikomu nie pokazałem swoich tekstĂłw, i poczułem zniechęcenie. Nigdy jednak nie przestałem czytać i myśleć o pisarstwie a po trzydziestce, po krĂłtkiej przygodzie z dziennikarstwem, znĂłw zacząłem pisać. Tym, co mnie napędzało, był pomysł na „Epic”. Byłem tym tak niesamowicie podekscytowany, Ĺźe musiałem pracować nad książką kaĹźdego dnia.

S: Świat wirtualny jest dla bohaterĂłw „Epica” waĹźniejszy niĹź realne Ĺźycie, co więcej - wywiera na nich ogromny wpływ. To nieco niepokojące. Czy sądzi Pan, Ĺźe w przyszłości ludzie będą mieć z tym problem?

CK: Z niektĂłrymi problemami tego rodzaju mamy do czynienia juĹź dziś, i dlatego napisałem tę książkę. W pewnym artykule ekonomicznym wyczytałem, Ĺźe wartość dĂłbr „wirtualnych” – takich jak magiczne przedmioty czy postaci, ktĂłre sprzedane zostały za pośrednictwem eBay – była większa niĹź produkt narodowy brutto Bułgarii! Po tym, jak „Epic” został umieszczony na liście IBBY* (*IBBY - The International Board on Books for Young People – Stowarzyszenie Przyjaciół Książki dla Młodych – międzynarodowa organizacją z siedzibą główną w Szwajcarii, starannie selekcjonująca i promująca wartościowe pozycje dla młodzieĹźy. Wpisanie książki na listę IBBY to bardzo prestiĹźowe wyróşnienie – przyp. red.), pojechałem do Chin odebrać nagrodę. Tam odkryłem, Ĺźe istnieją nawet całe fabryki, ktĂłrych pracownicy na okrągło grają, by produkować bohaterĂłw a takĹźe waluta, ktĂłra moĹźe być wymieniona na prawdziwe pieniądze. W tej dziwacznej formie działalności gospodarczej nie produkuje się nic rzeczywistego. Kolejny potencjalny problem pojawia się, gdy jesteś uzaleĹźniony od aktywności w sieci. Naturalnie, sam lubię pograć online, jednak jeśli skutkuje to zawalaniem spraw zawodowych, kiepskimi wynikami egzaminĂłw albo psuje relacje z bliskimi ci ludĹşmi, to sygnał, by zwolnić.

Fot. dzięki uprzejmości O'Brien Press.

S: Stworzył Pan epicki świat pozbawiony przemocy, w ktĂłrym ludzie zdolni są do rozwiązywania wszelkich konfliktĂłw w grze komputerowej. Po lekturze „Epica” zmieniłem zdanie: taki świat nie moĹźe istnieć nawet w fabule science fiction. Czy chciał Pan w ten sposĂłb przekazać coś swoim czytelnikom?

CK: Faktycznie, rzeczywiście nie wierzę w to, by ludzkość mogła funkcjonować bez przemocy. Prawdopodobnie pierwsze tysiąc lat gatunku homo sapiens wolne było od wojen i przemocy. Jednak gdy zaczęła się rewolucja neolitu i pojawił majątek, o ktĂłry warto było zawalczyć, rozpoczął się autentyczny konflikt. W „Epicu” jest mnĂłstwo róşnych przesłań, wiele z nich nie umieszczonych tam przeze mnie świadomie. To, jak interpretujesz książkę zaleĹźy od kultury, w ktĂłrej funkcjonujesz. Czytelnicy w krajach postkomunistycznych mogą skojarzyć sobie Centralne Biuro Alokacji z niegdysiejszym centralnym komitetem partii robotniczej, a w Stanach moĹźe to zostać odczytane jako krytyka rządu federalnego z pozycji samodzielnego, niewielkiego farmera. Bardzo mnie cieszy, Ĺźe tak właśnie się dzieje. Nie prĂłbuję nikomu narzucać swojego systemu wartości, a Pański wniosek jest interesujący. Dotąd nie myślałem o tym w ten sposĂłb.

S: „Epic” jest zasadniczo książką dla nastolatkĂłw. Czy docierają do Pana jakieś wieści o dorosłych czytelnikach? Czy są oni zainteresowani lekturą?

CK: Tym, co czyni „Epic” powieścią dla nastolatkĂłw jest to, Ĺźe mogą oni łatwo ogarnąć fabułę i z miejsca zacząć czerpać przyjemność z lektury. Dorosłym, ktĂłrzy nigdy nie stworzyli awatara, nie wcielili się w maga albo wojownika w grze, trudniej będzie zrozumieć panujące tu zasady. MĂłwią, Ĺźe zanim nie przeczytali pierwszych czterech, pięciu rozdziałów, nie byli w stanie określić, czy książka będzie im się podobać. Wielu dorosłych czytelnikĂłw, nie tylko graczy, przekazuje mi, Ĺźe książka im się podoba, ale pod koniec. Pod koniec „Epic” jest – w tym samym, co o walczących smokach stopniu – powieścią o wyborach moralnych, a wcielanie się w róşnorodnych bohaterĂłw i zastanawianie nad tym, jak wybrnąć z trudnych, dramatycznych sytuacji bywa pociągające dla kaĹźdego czytelnika, bez względu na wiek.

To „Epic” mnie napędzał – wywiad z Conorem Kostickiem