Wszystkie kobiety, które tu razem z nią przywieziono, podobnie jak te, które przewijały się przez jej blok, były już martwe. Nie pamiętała ich twarzy, tylko korowody szkieletów. Niektóre pewnie mogłaby sobie jeszcze przypomnieć, gdyby nie spychała ich w zapomnienie jakaś mechaniczna ręka. Pamięta tylko babilońskie pomieszanie języków, a niekiedy między palcami tej ręki przecieka określona postać albo jakieś imię, zwłaszcza tych pierwszych; to od nich zaczęła się procesja zakończona Polą, która leży obok martwa.
Holocaust był zdarzeniem pokoleniowym naznaczającym generację, której ostatni przedstawiciele odchodzą do czekających na nich bliskich oraz przodków. Zarazem było to doświadczenie dotykające większości narodów Europy, tak po stronie ofiar, jak i katów. Własne spojrzenie nań przedstawił jugosłowiański pisarz
Danilo Kiš w
„Psalmie 44”.
Jest to książka po części autobiograficzna, gdyż autor zaimplementował głównej bohaterce część własnych doświadczeń, czego doskonałym przykładem może być pogrom w Nowym Sadzie, a następnie spławianie ciał Dunajem.
Wspomniana wyżej główna bohaterka, Maria, uświadczyła cudu w piekle – poczęła i urodziła dziecko w Auschwitz. Brzmi to kompletnie niewiarygodnie, wręcz komiksowo, z posłowia jednak czytelnik dowiaduje się, że w istocie taka sytuacja miała jakoby miejsce i to ona między innymi zainspirowała bałkańskiego pisarza.
Maria jest jednak mimowolną statystką jednej z bardziej groteskowych scen, a mianowicie rozmowy ojca jej dziecka – polsko-żydowskiego lekarza-więźnia działającego pod komendą jednego z zabójców w białym kitlu z jego przełożonym, hołdującego nazistowskiej nauce i rozmyślającego w kategoriach spuścizny po sobie.
„Psalm 44” to dzieło niezwykle krótkie, o charakterze noweli, acz łączące ze sobą kilka niezwykłych scen. Każda z nich cechuje się kompletną niewiarygodnością i tym większa jest moc tej książki, gdyż uświadamia ona, że w rzeczonym okresie codzienność składała się z takich obrazów.
|
| Autor: Klemens
|
|
|
|
|
Tytuł :
