Anna Brzezińska, Grzegorz Wiśniewski - Za króla, ojczyznę i garść złota

Informacje o książce Tytuł : Za króla, ojczyznę i garść złota Autorzy: Anna Brzezińska, Grzegorz Wiśniewski Cykl: Wielka Wojna Ilość stron: 320 Wydawnictwo: Agencja Wydawnicza Runa Rok wydania: 2007 Cena: 29,50 PLN Autor recenzji: Piotr „Klemens” Kociubiński Data recenzji: 2018-12-26 Ocena: 65/100

Marzyliście kiedy, żeby sobie postrzelać na świeżym powietrzu do ruchomych celów (a niektóre z nich biegają naprawdę szybko, więc nie jest to takie całkiem niesportowe), obejrzeć obce kraje, gdzie dziewczęta za parę jedwabnych pończoch zmieniają się w dzikie zwierzątka, przywieźć trochę złota oraz kosztowności od tych biednych żółtych czy czarnych ludzi, którzy tak naprawdę wcale ich nie potrzebują - a potem przechwalać się tym wszystkim nad kuflem zimnego piwa? W takim razie moja opowieść jest właśnie dla was. My też nasłuchaliśmy się od ojców, wujów i starszych braci o kopalniach diamentów w najdzikszym sercu Czarnego Lądu, o walecznych afgańskich plemionach i skarbach maharadżów. I tylko czekaliśmy, aż trafi się okazja, żebyśmy wreszcie znaleźli się gdzieś na południu Europy z odpowiednią ilością Sikhów i perspektywą łupu. Kiedy więc wreszcie się o niej dowiedzieliśmy - o tej wielkiej wojnie, która miała położyć kres wszystkim wojnom - natychmiast się zaciągnęliśmy. Na początku było nas siedmiu: Kurczak i Myszak z naszej farmy, Wielki Bill i Przygięty Mick ze Speewah, gdzie jaja emu są takie wielkie, że ze skorupek da się robić domy, bushranger Dan Lloyd, czarny tropiciel Snowy, no i ja z moim piekielnym werferem. I zamierzaliśmy wycisnąć z tej całej awantury, co nasze. Ostatecznie świąteczne paczki od księżniczki Mary nie rekompensują wszystkiego, co nie? A potem, zanim się obejrzeliśmy, zdarzyło się Gallipoli, Fromelles, Somma, i Paschendale - i ziemia niczyja raz na zawsze przestała się nam kojarzyć z niezwykłymi, złotonośnymi krainami na końcu świata. Ale to było później. Na razie niech żyją marzenia i fantastyka rozrywkowa! Hurrra!

Wielka Wojna – te określenie w polskiej historiografii występuje bardzo rzadko, jeszcze próżniej zaś szukać go w powszechnej świadomości, polska wrażliwość historyczna została bowiem ukształtowana przez II wojnę światową, co oznacza, że musiała być jakaś oznaczona niższym liczebnikiem i odwołania doń zwykły występować właśnie z jego wykorzystaniem. Dla innych narodów było to jednak doznanie znacznie intensywniejsze, niejednokrotnie wręcz kształtujące tożsamość narodową, jak dla Australijczyków i Nowozelandczyków. I to właśnie osoby wywodzące się z Antypodów są głównymi bohaterami książki Anny Brzezińskiej i Grzegorza Wiśniewskiego pt. „Za króla, ojczyznę i garść złota”.



Sam fakt, iż autorami tego rodzaju publikacji są autorzy rodem z Polski mógłby wywoływać co najmniej podejrzenia wobec jej rzetelności, nie tyle nawet w zakresie „czystej” wiedzy batalistycznej – taką bowiem uzupełnić jest dość łatwo – co w zakresie mentalności głównych postaci, środowisk, z których się oni wywodzą. Twórcy jednak znakomicie uniknęli tej pułapki, widać, że poza czystym talentem poświęcili oni niemało czasu na stosowną pracę u podstaw i śmiem twierdzić, że pozycja ta mogłaby zostać również wydana pod „godnymi” anglosaskimi pseudonimami, czytelnik zaś nie zorientowałby się w tym mirażu.

Skoro zaś już mowa o głównych bohaterach, to ich konstrukcja jest dość ciekawa. Jakkolwiek właściwie wszyscy wywodzą się z tego samego środowiska, to jest ono dalekie od tego właściwego dla australijskich metropolii, przeciwnie, pokryty buszem interior tego kontynentalnego kraju właściwie po dzień dzisiejszy stanowi pewną terra incognita, podobnie jak mentalność zamieszkujących go ludzi.

Szkoda tylko, że książka jest sama w sobie dość nierówna. Pierwsze rozdziały sugerują bowiem, że czytelnik będzie miał do czynienia z pastiszem osadzonym w niezwykle mrocznych czasach, swego rodzaju pierwszowojennym „Paragrafem 22”. Niestety późniejsze wprzęgnięcie elementów fantastycznym dokonało się z uszczerbkiem dla całości, trochę pozbawiając ją wyrazu.

„Za króla, ojczyznę i garść złota” to książka na polskim rynku wydawniczym niecodzienna, pomimo swych wad jednak dość wciągająca, a z uwagi na relatywną skromność rozmiarów stanowiąca całkiem ciekawą alternatywę na zagospodarowanie jednego wieczoru, góra dwóch.